هفت‌برکه: در نشست «خلیج فارس، قلب ایران»، با گرامیداشت یاد احمد اقتداری، از نخستین فراخوان جایزه احمد اقتداری رونمایی شد. اختصاص این جایزه به دانشجویان، محققین و نویسندگانی که رساله یا کتابی تحقیقی در رابطه با خلیج فارس و مناطق جنوبی ایران نوشته باشند، یکی از وصیت‌های دکتر اقتداری با هدف ادامه داشتن پژوهش‌های خلیج فارس است. پیکر او به خواست خودش در سال ۹۸ در آرامگاه آل دهباشی در گراش به خاک سپرده شد.
به گزارش هفت‌برکه، جمعه، هشتم اردیبهشت ماه ۱۴۰۲ در نشست «خلیج فارس، قلب ایران»، به مناسبت روز ملی خلیج فارس یاد و خاطر دکتر احمد اقتداری، پژوهشگر خلیج فارس و جغرافیای تاریخی و فرهنگی مناطق جنوبی ایران، گرامی داشته شد. این برنامه در سالن دفاعیه‌ی دانشکده‌ی علوم پزشکی گراش با حضور چهره‌ها و گروه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی گراش و مناطق جنوب استان فارس و هرمزگان برگزار شد.
اقتداری، ایران‌پرست به معنی پرستار ایران بود
محمدصادق رحمانیان، وصی فرهنگی دکتر احمد اقتداری، نخستین سخنران این مراسم بود. او با بیان این موضوع که ما به خاطر امر کلان‌تری این جا در گراش گرد هم جمع آمده‌ایم گفت: «جایزه احمد اقتداری مناسبتی است که به امر مهم‌تر و بزرگتر بپردازیم و آن مفهوم ایران و فارس است.»
مشروح صحبت‌های دکتر رحمانیان را در این خبر بخوانید.
اقتداری به جنبه‌های مختلف فرهنگ توجه داشت
دکتر احمد جولایی بوشهری، عضو هیات علمی دانشگاه بوشهر و تهران و پژوهشگر تاتر، یکی از مهمانان ویژه این برنامه بود. او در بخشی از صحبت‌هایش در این مراسم گفت: «آقای اقتداری هر کاری نکرده باشد، در خاکریز فرهنگی وطن زحمت زیادی کشیده است من به همه مسئولیت‌هایش اشاره نمی‌کنم. او ۹۳ سال زندگی کرد و مسیری را رفت که پرفسور محمود حسابی رفت. سید محمود حسابی سال ۱۳۰۷ به عنوان کارمند استخدامی طرق و شوراع که اسم قدیمی راه و شهرسازی است، همین راه را برای ثبت جغرافیا و ثبت مسیر طی کرد.»
او با تاکید بر مردم‌نگاری دکتر اقتداری گفت: «آقای اقتداری یک آنتروپولوژیست و مردم‌نگار بود. وقتی می‌گوییم آنتروپولوژیست یعنی کسی که در حیطه فرهنگ کار می‌کند.»
پژوهش‌های احمد اقتداری حتی در کشورهای عربی هم محل ارجاع است
دکتر ابراهیم عباسی، سخنران علمی نشست و عضو هیات علمی دانشکده علوم سیاسی دانشگاه شیراز، پژوهشگر و نویسنده در حوزه مسائل ایران معاصر و مطالعات خلیج فارس و توسعه و هویت ایرانی است. او رییس سابق دانشگاه علوم سیاسی شیراز، و رییس سابق مرکز مطالعات راهبردی خلیج فارس نیز بوده است. او در فرصتی که داشت، از رویکردهای مطالعات خلیج فارس و جایگاه استاد اقتداری صحبت کرد.
مشروح صحبت‌های دکتر عباسی را در این مطلب بخوانید.
معرفی سایت جایزه دکتر اقتداری
امیر حسین نوبهار سخنران دیگری بود که در این همایش، سایت جایزه‌ی دکتر اقتداری را معرفی کرد. او گفت: «ما از سال‌هایی که دکتر اقتداری در قید حیات بودند، با جمعی از دوستان در گراش مشتاق بودیم سایتی برای معرفی آثار و شخصیت ایشان داشته باشیم که به هر حال علاقه‌مندان به ایشان و پژوهشگران و کسانی که دوست دارند روی شخصیت و آثار ایشان کار کنند بتوانند از یک پایگاه آنلاین استفاده کنند. منتهی وقتی ایده جایزه دکتر اقتداری مطرح شد و تصمیم گرفته شد جایزه دوسالانه‌ی مطالعات خلیج فارس و جنوب ایران معرفی شود، ما تصمیم گرفتیم این دو ایده را ادغام کنیم و الان با سایت WWW.Eghtedariprize.ir در خدمت شما هستیم. مهم‌ترین بخش سایت بخش فراخوان جایزه است که مرجع اصلی ما برای اعلام تغییراتی که در جایزه ممکن است اعلام شود و اعلام ملاک‌های داوری جایزه و سایر موضوعات مرتبط است.»
این جایزه عمل به وصیت احمدخان است
در پایان، محمد خواجه‌پور برای معرفی جایزه‌ی دوسالانه‌ی احمد اقتداری بالای سن آمد. او با ابراز خرسندی از جمعی که به یاد استاد اقتداری گرد هم آمده بودند گفت: «امیدوارم این اتفاق سال آینده که ما قرار است جایزه را اهدا کنیم بیفتد و با ارسال آثار گوناگون، ما گنجینه‌ای از مطالعات خلیج فارس داشته باشیم.»
او با بیان این که این جایزه تلاش ما برای عمل به وصیت دکتر اقتداری برای امتداد یافتن پژوهش‌های خلیج فارس است، از دلیل اجرایی کردن این ایده سخن گفت: «این وصیت‌نامه سال ۸۷ دکتر اقتداری است که ایشان در بخشی از آن اشاره کردند: «حق‌التالیف حاصل به یک دانشجو، محقق یا نویسنده که رساله یا کتابی تحقیقی و دلایل مستند و مورد قبول جامع علمی دانشگاهی درباره خلیج فارس و مناطق جنوبی ایران (فارس، ممسنی، کهکیلویه و بویراحمد، خوزستان، بوشهر و هرمزگان، سواحل پاکستان) نوشته باشد تعلق گیرد و جایزه نقدی به نام جایزه فرهنگی احمد اقتداری پرداخت کنند و در صورت امکان به چاپ و انتشار آن رساله یا کتاب، کمک مادی، علمی و فنی و مادی نمایند.» در واقع این جایزه تلاش ما برای عمل به وصیت دکتر اقتداری برای امتداد پژوهش‌های خلیج فارس است. امیدواریم در اجرای این کار بتوانیم گامی برداریم.»
او با اشاره به این که وظیفه ما در پاسداشت افرادی است که خدمتی برای شهرمان، کشورمان و انسانیت کردند، ادامه داد: «رویکرد ما این است که پژوهش‌هایی که به شکل محلی‌تر انجام می‌شود را در این بخش اولویت دهیم. بین موضوعات مختلفی که استاد اقتداری کار کردند، ما این جایزه را در سه حوزه‌ی تاریخ، زبانشناسی و مطالعات فرهنگی برگزار می‌کنیم. تاکید ما در حال حاضر در سال اول روی موضوعات پژوهشی کتاب، پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی و مقالات علمی است. در ذهن ما است که بتوانیم در سالهای آینده در صورت امکان وارد فضاهای دیگر مثل فضای هنری و کارهای ژورنالیستی که انجام شده یا کارهای هنری مثل فیلم هم بشویم ولی سعی کردیم که در گام اول قدمی برنداریم که از توان ما خارج باشد.»
او در رابطه با محدوده‌ی جغرافیایی که پژوهشگران می‌توانند در این جایزه شرکت کنند، گفت: «همین طور که در وصیت‌نامه است ما استان‌های جنوبی، خلیج فارس،خوزستان، کهکیلویه و بویراحمد، بوشهر،فارس و هرمزگان و کرانه‌های جنوبی استان سیستان بلوجستان را پوشش خواهیم داد.»
خواجه‌پور با تاکید روی این موضوع که صرفا آثاری که ارسال شده بررسی می‌شود، گفت: «زمانی که برای دریافت آثار در نظر گرفتیم از بازه زمانی ۱۴۰۰ تا پایان سال ۱۴۰۲ است و شرطی که گذاشتیم این است که آثار حتما ارسال شود. آثار دریافت شده در اختیار داوران قرار می‌گیرد. در مرحله نهایی داوران حداقل ۵ نامزد را معرفی می‌کنند که نامزدها در سالروز درگذشت دکتر اقتداری معرفی می‌شوند و ما برندگان جایزه دکتر اقتداری را در این روز معرفی خواهیم کرد.»
او در مورد شرایط و معیارهای آثاری که مجوز حضور در این مسابقه را خواهند داشت، گفت: «زمان انتشار از یکم فروردین ۱۴۰۰ تا ۲۹ فروردین اسفند ۱۴۰۲ باشد، داشتن نگاه علمی و نوآوری پژوهشی در انجام تحقیق، دارا بودن ارزش‌های هم‌خوان با اهداف یاد شده در اساس‌نامه جایزه و برخورداری از ساختار و زبان علمی، متناسب و منسجم.»
خواجه‌پور توضیحی در رابطه با شیوه داوری این آثار داد و ادامه داد: «یک هیات علمی متشکل از ۵ تا حداکثر ۹ نفر هیات علمی یا پژوهشگر برجسته با نظر هیات امنا برای داوری یک دوره دوساله انتخاب می‌شوند. هر کدام از داوران سه اثر در هر بخش را به عنوان نامزد معرفی می‌کند. هر اثر در صورت نامزد شدن از طرف حداقل دو داور در فهرست نهایی نامزدها قرار می‌گیرد. برگزیده نهایی جایزه احمد اقتداری از میان نامزدهای اولیه با رای اکثریت مطلق هیات علمی انتخاب و معرفی می‌شود. با توجه به میزان مشارکت نهاد همکار، یک مبلغ جایزه مشخص می‌شود که نصف این هزینه برای جایزه تعیین می‌شود و مابقی برای خرید کتاب و مقاله.»
نحوه‌ی ارسال آثار دیگر موضوعی بود که خواجه‌پور از آن حرف زد: «پژوهشگران می‌بایست پنج نسخه چاپی و یا متن کامل به صورت نسخه الکترونیکی را به دبیرخانه ارسال کنند. شیوه ارسال نیز یا به طریق رایانامه به آدرس Eghtedariprize@gmail.com و یا به نشانی پستی موسسه هفت‌برکه با کد پستی ۷۴۴۱۶۵۶۹۶۱ و یا با هماهنگی با شماره تماس ۰۹۳۰۴۲۳۶۰۶۱ خواهد بود.»
او ارکان برگزاری مسابقه را نیز معرفی کرد و گفت: «نماینده خانواده، وصی فرهنگی، نماینده دایره‌المعارف بزرگ اسلامی، نماینده شورای اسلامی شهر گراش، و نماینده موسسه هفت برکه هیات امنای جایزه دکتر اقتداری را تشکیل خواهند داد.»
خواجه‌پور گفت افراد به دو صورت می‌توانند با هیات امنای جایزه دکتر اقتداری همکاری کنند: «مشارکت و حمایت از این برنامه به دو صورت خواهد بود: مشارکت مالی از طریق پرداخت یکی از جوایز و یا به صورت اعلام جایزه بخش جنبی؛ و مشارکت اجرایی از طریق همکاری سمن‌ها، انجمن‌ها و نهادها در تولید محتوا و فرایند برگزاری جایزه.»
در برگزاری این نشست، شورای اسلامی شهر گراش، دانشکده علوم پزشکی، بنیاد فرهنگی نوبهار، و گروه نردبان با موسسه هفت‌برکه همکاری داشتند.
